Vorige week laaide de discussie over de kosten die jeals belegger over
beleggingsfondsen betaalt, weer op. Theodor Kockelkoren van de AFM sprak op
de uitreiking van de Morningstar Awards in Amsterdam.

Helaas kon ik daar niet bij zijn, maar uit de media begreep ik dat Kockelkoren
niet bepaald blij is met hoe beleggingsfondsen hun kosten rapporteren en hoe
banken omgaan met deze materie.

De kostenratio’s van fondsen (expense ratio’s) zouden niet uniform berekend
worden, sommige fondsen nemen bepaalde kosten wel mee, andere niet. Banken
op hun beurt doen er nog weinig aan om goedkope fondsen aan de man te
brengen. De AFM ziet wel wat in de ontwikkeling van een kostenmaatstaf
waarin alle kosten opgenomen zijn: Total Cost of Ownership. Als de industrie
dit niet oppikt, zal de toezichthouder moeten optreden. . Ik zet enkele
feiten op een rij.

1.) De financiële industrie heeft geen prikkel om veel aandacht te besteden
aan kosten. Beleggers worden er argwanend van en er is het gevaar dat meer
inzicht in kosten de marges uitholt.

2.) Media houden juist van het onderwerp. Vermeende verborgen of hoge kosten
zijn een dankbaar onderwerp om de nog steeds machtige financiële industrie
kritisch te benaderen.

3.) Onder beleggers is het kostenbewustzijn niet hoog. Er zijn beleggers die
op de kleintjes letten, maar andere steken als een struisvogel hun hoofd in
het zand en interesseert het niet. Niet terecht, want een verschil in
betaalde kosten kan op termijn uitgroeien tot een klein vermogen.

4.) Er is veel verbeterd op dit gebied. Wie een jaarverslag uit de jaren
negentig erbij neemt, ziet dat er meer transparantie is gekomen. Maar we
zijn er nog niet.

5.) Institutionele beleggers betalen veel en veel minder dan particuliere
beleggers.

6.) Lage kosten zijn geen garantie voor succes, maar wel een belangrijke
voorwaarde.

7.) Beheerkosten zijn niet voor beheer en managmentkosten zijn niet voor de
manager. Uit deze kosten worden veel ander zaken betaald, waaronder de
distributievergoeding die veel banken nog ontvangen.

De AFM wil dus naar een total cost of ownership waarin alle kosten zijn
opgenomen. Hoe groot zouden die ongeveer zijn?

Style Research kwam afgelopen week met een studie over de resultaten van
actief beheerde beleggignsfondsen. Men keek naar de portefeuilles van
beleggingsfondsen en rekende ze uit wat het rendement had kunnen zijn en
vergeleek dit met het werkelijke gerapporteerde rendement. Het verschil –
wat grotendeels aan kosten moet worden toegeschreven – was 2,1 procent. Voor
wereldwijd beleggende fondsen worden de totale kosten door Style Research op
ruim 2 procent geschat.

Freddy van Mulligen is portfoliomanager fondsmanagerselectie bij Syntrus
Achmea. Deze column is niet bedoeld als individueel advies tot het doen
van beleggingen.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen op z24.nl